6. 18 specoj de 'Kireĵi' en literaturo.

 

   La "Kjoraiŝou" (Kyoraisho) deklaras ke "Instruisto determinas la nombron da 'Kireĵi' ", kaj la nombro laŭdire estas 18. En la sekreta libro de NIĴOU Joŝimoto (NIJO Yoshimoto) "Isshi- shina-sadame" (Taksado de dokumento), estas "kana, keri, mogana, haneĵi (haneji), ŝi (shi), zo, ka, jo (yo), se, ja (ya), re, cu (tsu), nu, zu, ni, ĵi (ji), he, ke", montritaj 18. (Eltirita de la "Enkonduko al Hajku por mi" de TAKAHAŜI Mucuo (TAKAHASHI Mutsuo).

   Alie, "kana, mogana, ŝi (shi), ĵi (ji), ja (ya), ran (ramu), ka, keri, jo (yo), zo, cu (tsu), se, zu, re, nu, he, keri, ikani" kiuj laŭdire estas 18 'Kireĵi'. (Eltirita de "Hajku kaj 'Kireĵi'-Teorio por aprezo" verkita de OOKI Joumacu (Yomatsu).) 

​

   La 4-a eldono de "Kouĵien" (Kojien) deklaras, "La 18-'Kireĵi' estas la ĉefe uzataj por Hajku, kiuj estas "kana, mogana, ŝi (shi), ĵi (ji), ja (ya), ran (ramu), ka, keri, jo (yo), zo (zo), cu (tsu), se, zu, re, nu, he, ke, ikani" ĉi-tiuj 18. En ĝi "se, re, he, ke" respondas al la imperativa finaĵo de verbo, kaj "ŝi (shi)" rilatas al finaĵo de adjektivo.

   Nuntempe estas neklare kial ili estas enkondukitaj en ĉi tiu ordo, sed kiam oni komparas la tri specojn de 18-'Kireĵi', la komunaj karakteroj, "kana, keri, mogana, ŝi (shi), zo, ka, jo (yo), se, ja (ya), re, cu (tsu), nu, zu, ĵi (ji), he, ke" estas 16. Krome, la "haneĵi" (haneji) "n" en "Iŝŝi-hintei" (Isshi-hintei) estas, do oni povas diri ke ĝi havas la saman signifon kiel "umu" kaj "ran (ramu)". 

​

   S-ro ŜIMIZU Kjouga (SHIMIZU Kjouga) diras, ke ĉar "haneĵi" (haneji) havas multe pli larĝan signifon, estas problemo kun egaligo de "haneĵi" kun "umu" kaj "ran".

   Ankaŭ devas konsideri, ke la imperativa formo de la 4-ŝtupa konjugacio estas "te, me, be", la imperativa formo de la "na-ŝanĝo (-hen)" estas "ne", kaj la imperativa formo de la "ka-ŝanĝo (-hen)" estas "ko (jo (yo))". Ĉi tiuj karakteroj ankaŭ sufiĉas por kvalifiki kiel 'Kireĵi'.

   Ankaŭ, "Kouĵien" (Kojien) diras, "ŝi (shi)" rilatas al la finaĵo de adjektivo, kiu mi ne opinias malĝusta.

   Sed mi pensas, ke oni devas diri, ke "Ĝi rilatas al la finaĵo de la fina formo de adjektivo", diras S-ro ŜIMIZU. Klarigo pri ĉiu 'Kireĵi' troveblas en la libro de li, "Hajku wa 'Kire' ga inochi" (La animo de Hajku estas 'Kire'), do ĝi estas inkluzivita fine kiel apendico.