7. Kritiko kontraŭ la refuto por la teorio de Kjouga (Kyoga).

 

   S-ro ISOGAI Hekiteikan publikigis frazon titolitan "Kion mi elpensis ... " en la artikolo "Hajku-etiketo plena de eraroj" en la revuo "Haiku-Research 9/996". En ĝi estas la jena frazo: "Verko sen 'Kireĵi' ne estas Hajku." Ŝajne, persono nomata S-ro ŜIMIZU Kjouga skribis en lia libro, ke ĉio sen 'Kireĵi' ne estas Hajku. La tri gravaj 'Kireĵi' estas " 'ja' (ya), 'kana' kaj 'keri' ", sed por modernaj homoj, kiuj preferas sin deteni de fari troigajn tranĉojn kaj bonvene esprimi guston, ĉi tiu obstineco de S-ro ŜIMIZU ne havas alian elekton ol ridi nin amare. 

​

   [jpn] Buronzu no tibusa no tani wo tori wataru.

   [komento] Bronzu = Bronzo, no = partiklo metita inter substantivoj por modifi la sekvan

   substantivon, tibusa = mamoj, tanni = valo, wo = partiklo por indiki la objekton de ago,

   tori = birdo, wataru = traansiri.

   [esp] Birdo transiras la valon de bronzaj mamoj.      ... IMAI Reisecu (Reisetsu) 

​

   Ĉi tiu Hajku estas altpoenta verko en la libro Douĵin-ŝi (doujin-shi) "Manpremo", sed se ĝi estus "tani ja" kontraŭ "tani ŭo", ĝi estus sufiĉe okulfrapa. La forto de tranĉado estas sendube armilo de Hajku, sed kaŝi ĝin sen montri ĝin ankaŭ estas arto. Ĝi povas esti tranĉita per "Tori ŭataru". La litero "ru" en "ŭata-ru" havas la saman signifon kiel "kana" kaj "keri". Ĉi tio estas ordinara en la reguloj. 

​

   S-ro ŜiMIZU kritikas ĉi tiun artikolon jene. Malprofunda lernado estas enkonduki 'Kireĵi' nur en tri specojn kiam oni kritikas hajko-teorion. La vortaro "Kouĵien" (Kojien) havas klarigon pri "18-'Kireĵi' ".

   Ankaŭ, se vi ŝanĝas la "wo" en "tani wo" al la 'Kireĵi' "ja" (ya), la verko iĝas al "Bronza mamo-valo, birdo transiras". La Hajku estos apartigita en du partojn, kaj ĝi estos tute malsama de la originalo. 

​

   Se vi uzas la "tani ja" kiel 'Kireĵi' en "Buronzu no tibusa no tani ja tori wata-ri", nome vi devus ŝanĝi la vortojn pri malsupra-5 al "tori wata-ri", sekve naskiĝos Hajku. Ne sufiĉas nur ŝanĝi unu literon al 'Kireĵi'. 

​

   Necesas konsideri la aspekton de certa Hajku. Se ĝi estus ŝanĝita al "tani ja", ĝi estus sufiĉe okulfrapa, sed la korektita frazo ŝanĝiĝis de la originalo. Ni devas uzi 'Kireĵi' por ke la verko ne ŝanĝu.

   Ankaŭ estas erara penso, ke "ru" kondensas la samajn sentojn kiel "ja" kaj "keri". "ru" mem estas helpverba "ru" kiu esprimas karakteron de "spontanea, ebla, pasiva", kaj ankaŭ estas helpverbo por respekto. Ĝi mem ne posedas la karakteron kaj funkcion de 'Kireĵi' kaj 'Kire'. 

​

   Krome, ĝi ne estas inkluziva en la 18-'Kireĵi', kaj en antikvaj tempoj, "ru" ankaŭ ne estis listigita en la sekcio 'Kireĵi' en la diferenca sekcio de la suba parto de "Zouho Hajkai Saiĵiki Ŝiori-sou" (Zouho Hajkai Saijiki Shiori-so) redaktita de KJOKUTEI Bakin (KYOKUTEI  Bakin).

   Estas malĝusta ke la ideo de per la vorto "ru" en "wata-ru" finiĝas. Ĉi tio signifas, ke la kompreno de s-ro ISOGAI, nome "tiaj aferoj estas rutinaj", estas malĝusta.​​

​

​